Bánh phu thê Đình Bảng, sản vật tiến Vua

Người ta nghĩ và tin tưởng rằng, được ăn bánh này thì gia đình sẽ hạnh phúc hơn...
Bà Lụa chậm rãi lau kỹ từng vạt lá chuối, dưới ánh nắng sớm. Vạt lá heo héo, thơm thơm, và ánh lên những tia sáng bàng bạc. Công việc của bà được lặp đi lặp lại, ngày này qua ngày khác, từ lau lá, chẻ lạt đến vo gạo, đãi đỗ, xay bột rồi làm bánh. Mỗi ngày, bà chỉ ngưng việc khi mẻ bánh cuối cùng được vớt ra với mùi thơm dịu ngọt lan khắp sân. Xếp những chiếc bánh đã được ép cho ráo nước, sau đó bà mới tỉ mẩn buộc lạt đều từng cặp bánh một để bán cho khách. Một cặp, hai cặp, ba cặp..., những cặp bánh Phu Thê được bà Lụa trau chuốt rồi nhẹ nhàng xếp vào chiếc rổ và được phủ bằng tấm khăn trắng. Không phải bày bán, chào mời như ở chợ, mà bản thân tiếng tăm về nghề làm bánh Phu Thê truyền thống của gia đình bà đã tự là cách thu hút du khách tìm tới đây mua.

Đã thành thói quen, dù ruộng nhiều hay ít, từ xưa người Đình Bảng (Từ Sơn, Bắc Ninh) vẫn có ý thức dành riêng một khoảnh để cấy lúa nếp cái hoa vàng. Thứ nếp này được xay lọc kỹ thành loại bột trắng mịn màng, và cứ 10 kg nếp thì chỉ lọc được 4 kg bột làm bánh. Bánh Phu Thê là sản phẩm của sự pha chế tổng hợp, nguyên liệu được làm từ những sản vật của đồng quê: Vỏ bánh chế từ gạo nếp cái hoa vàng, xay mịn, lọc lấy tinh bột, nhào đu đủ xanh nạo nhỏ, ngâm nước quả dành dành để tạo màu vàng. Nhân bánh được làm bằng đậu xanh đồ chín, xào nhuyễn với đường kính, mứt sen, mứt bí, cùi dừa nạo nhỏ... Từng ấy thứ tổng hợp lại với nhau, bổ sung lẫn nhau để cho ta chất béo, chất bột, chất khoáng. Nó không những có giá trị dinh dưỡng cao mà còn tạo nên một hương vị vừa độc đáo, vừa ngon miệng, vừa nồng nàn khó quên. Béo, ngọt, mịn màng trong suốt như hổ phách và tác động tới mọi giác quan: mũi ngửi thấy hương thơm nhẹ nhàng nhưng rất sâu của lúa nếp và đậu xanh, mứt sen; mắt nhìn thấy nền lụa trắng của vỏ bánh với thấp thoáng những "vân mây", lưỡi thưởng thức vị ngon của đồ ăn, tai nghe tiếng lá bóc sột soạt. Đấy cùng chính là những yếu tố để làm nên sự khác biệt mà chỉ bánh Phu Thê Đình Bảng mới có.

Nói đến sự khác biệt, người ta nghĩ ngay đến bánh Phu Thê ở Huế. Dù cả hai đều là sản phẩm của đất cố đô, đều mang nhưng nét tinh túy của quê hương các bậc tiên vương, nhưng bánh Phu Thê của Huế khác với Phu Thê của Đình Bảng là ở cách làm và nguyên liệu làm bằng bột sắn lọc. Cái giống nhau đều là dùng nhân đậu xanh và dừa nạo hấp chín. Người Đình Bảng thực sự khó tính. Họ tuân thủ những quy định nghiêm ngặt sao cho sản phẩm mình làm ra phải là nhất, bánh phải ngon hơn, thơm hơn, và quyến rũ hơn. Tuy nhiên, họ lại không cầu kỳ trong cách gọi mà ngay cả tên bánh Phu Thê cùng phải có mấy cách gọi khác nhau. Theo như các cụ già trong làng, thậm chí là các gia đình có 3, 4 đời làm bánh như nhà bà Lụa, nhà Đào Hoa, nhà Lợi Quyền thì từ "bánh Phu Thê" nó xuất phát từ tên gọi Su Sê. Sự thay đổi này được lý giải giống như là sự phát triển của cơ chế thị trường, nhằm đánh mạnh vào tình cảm con người. Chí ít thì người ta nghĩ và tin tưởng rằng, được ăn bánh này thì gia đình sẽ hạnh phúc hơn. Đó cũng chính là sự phát triển của tâm lý xã hội thời hiện đại. Ngay cả trong cuốn Từ điển Tiếng Việt của Nhà xuất bản KHXH & NV cũng giải thích, Su Sê là thứ bánh làm bằng bột nếp lọc và được pha màu. Còn trong cuốn Từ điển Tiếng Việt xuất bản năm 2002 của Nhà xuất bản Thanh Niên thì lại cho rằng bánh Phu Thê "thường được đọc trại là bánh Su Sê". Nhưng đối với người dân Đình Bảng, dù gọi là Su Sê, Phu Thê thậm chí là Xu Xuê thì đây vẫn là loại bánh hàm chứa nhiều ý nghĩa nhân văn nhất mà họ gìn giữ được. Theo truyền thuyết, thời Lý vào những ngày hội hè hay ngày Tết, dân làng Đình Bảng thường dùng sản vật mình đã cấy trồng ra làm bánh Su Sê, thành tâm dâng cúng tổ tiên, rồi cùng hưởng lộc. Một lần hội làng, Lý Thánh Tông cùng vợ là Nguyên phi Ỷ Lan về quê lễ Lý Thái Tổ và Lý Thái Tông ở Đền Đô. Tại đây, dân làng đã dâng Đức vua và Nguyên Phi đặc sản của quê hương là bánh Su Sê. Đức vua và Nguyên Phi thưởng thức món bánh này và khen ngon. Người cho rằng, cuộc đời con người có được hạnh phúc là niềm vui lớn của mỗi lứa đôi, và truyền từ nay, ngày ăn hỏi, ngày cưới thành vợ thành chồng nên có món bánh quý này cho mọi người cùng hưởng. Cũng từ đó bánh Su Sê được gọi là bánh Phu Thê, buộc từng cặp bằng lạt điều và là một trong những lễ vật không thể thiếu trong đám cưới hỏi, bởi nó như một biểu tượng về lòng chung thủy, gắn bó sắt son của tình vợ chồng.
Tục lệ gói bánh Phu Thê cứ như vậy truyền từ đời này sang đời khác. Bánh gói bằng lá chuối, lá dong, quý hơn thì có lá dừa bọc ngoài thành hình vuông dẹt. Thoạt trông, việc luộc bánh có vẻ đơn giản, nhưng đây lại chính là giai đoạn công phu thể hiện độ chín của người làm bánh, nhiều người còn cho nó có tính quyết định đến thành công của cả mẻ bánh. Vì vậy mà những nhà làm bánh ngon có tiếng thì chắc chắn họ phải biết giữ lửa khi nấu. Khi nào cần lửa to, và cần lửa trong bao lâu... Và tất cả cứ từ từ trở thành một nghệ thuật đa dạng trong cách làm, nhưng lại cùng chung một tiêu chí ngon, thơm, dẻo. Bánh ngon ăn xong, hương thơm còn phảng phất lẫn trong tình cảm của mỗi người. Ngược lại, bánh không ngon là bánh nhão, hương không nồng. Điều này lý giải tại sao với mỗi nghệ nhân khi làm bánh Phu Thê, họ hầu như dồn hết tâm sức của mình vào đó. Ngoài tâm hồn tài hoa của người thợ, nếu thiếu một tấm lòng chứa chất thương yêu thì khó có thể có được cặp bánh Phu Thê hoàn mỹ. Đây cũng là trăn trở của hơn 400 gia đình còn đang giữ nghề làm bánh Phu Thê truyền thống để bán ra thị trường tại Đình Bảng.

nho viet nam quaaaaaa ahahha =)

Dan Nguyen #1 - Saranghaeyo yong won hi<3

Mứt hồng
Hồng Khô

















Mứt khóm ( thơm, dứa)


Khóm ướp đá




















Một loại TÁO XANH DÒN VN






TRÁI TRÂM
Trái trâm đó, trái chín màu tím than, ăn chua chua - ngọt ngọt. Giờ ở thành phố thi thoảng vẫn thấy bán. Ai thích thì mua ăn thử, ăn xong rồi cái miệng tím rịm, nhìn y chang như bà già ăn trầu, thương gì đâu.. <-bổ sung là trái xanh sống anh em ta thường hái đem về làm đạn súng thục bằng tre ý trên đầu có quấn lá dừa như hình cái loa bỏ trái trâm xanh vô thục nghe cái tốc sướng lỗ tai bắn trúng đau cũng vui lắm chứ ko phải như tụi trẻ bây h chơi súng nhựa bắn kính còn lủng hic. nhớ hồi xưa quá.




TRÁI LÝ
Trái lý đó. Trái chín màu vàng ươm, thơm bà cô. Nên ăn lúc nó còn hườm hườm để vừa hưởng được vị thơm mà trái nó vẫn còn giòn giòn. Nhìn vậy chứ hột không, thịt nó mỏng te he hà.

ĐẶC SẢN NAM BỘ
BA KHÍA
Ba khía bắt đem về rửa sạch, ngâm trong nước muối nồng độ cao, bỏ vào khạp ít nhất một tuần lễ có thể coi là "Mắm ba khía". Khi ăn rửa nước sôi, tách yếm, bể càng, xé nhỏ bỏ trong tô trộn ớt tỏi chanh, giấm, đường. Ướp như thế khoảng 15 phút hoặc nửa giờ cho thấm gia vị, ăn với cơm rất ngon nhất là cơm nguội.




Ba khía xào





Mắm ba khía
CHUỘT ĐỒNG ÚP TRÁCH
Ở đồng bằng sông Cửu Long có nhiều người thích săn bắt chuột đồng để làm món ăn vì chuột đồng là món ăn khoái khẩu của lớp người chân đất. Có nhiều cách chế biến như chuột hầm sả, giả cầy, chuột xào sả ớt, chiên vàng nhưng món chuột đồng úp trách là món nhiều người ưa thích.

Sau khi thui con chuột cho sạch lông, vứt bỏ bộ lòng, để nguyên con chuột ướp tiêu, muối, ngũ vị hương, bột ngọt, sả, nước tương cho đến khi gia vị ngấm sâu vào thịt. Sau đó dùng cây đâm xuôi từ đuôi đến đầu theo cột sống lưng chừa một đoạn để cắm xuống đất.
Ðịa điểm cắm chuột phải là nơi cao ráo, sạch sẽ. Cắm đứng những con chuột lên, lấy trách úp ngược miệng xuống đất, bên ngoài đốt lửa lên, đốt đến lúc nào mùi thơm bốc lên ngào ngạt. Dở trách ra, ta thấy da chuột căng bóng, vàng rộm ánh lên mầu hổ phách. Con chuột trong que mang đủ hương vị thơm tho, mặn ngọt, béo giòn của trần gian. Dùng khi còn nóng không thua gì sơn hào hải vị, nhấp ngụm rượu thì còn gì bằng












DƠI QUẠ HẤP CHAO


Dơi quạ có nhiều ở vùng U Minh. Khi làm thịt dơi, lúc lột da tránh không nên để lông dính vào và tìm bỏ hết chất xạ trong con dơi, thịt mới mất mùi hôi. Chặt bỏ đầu, cánh, rửa thật sạch máu, chặt từng miếng vừa ăn. Sau đó lấy chao, bỏ bớt nước cho vài lòng đỏ hột gà đánh nhuyễn cùng với chao. Ðể gia vị vào ướp chung với thịt, một thời gian cho thịt thấm, sau đó bắc lên bếp hấp cách thủy đến thịt chín mềm. Món này ăn rất bổ, nhất là bổ thận.



CHÁO ĐẬU XANH VỚI HỔ MANG


Ðất U Minh, Ðồng Tháp Mười nổi tiếng về rắn, rùa. Ðến mùa nước nổi bà con thường dẫn chó đi săn rắn hổ. Mỗi lần chó khịt và rắn khù là anh em có mồi nhậu. Khi bắt được rắn hổ, đập đầu cho chết. Nấu nước thật sôi để cạo vảy cho sạch, mổ bỏ nội tạng, chặt rắn thành từng khúc đều cỡ 8 phân. Hầm cho thật mềm mới vớt ra. Sau đó, đổ đậu xanh, gạo vào nước rắn, đậu xanh nở, gạo chín ta nêm nếm cho vừa miệng. Xé nhỏ từng khúc thịt rắn hổ như thịt gà, trộn rau răm, chanh, muối rắc ít tiêu. Nhai miếng thịt, húp miếng cháo nghe luồng mát lạnh tới ruột gan.



NHỘNG ONG kẹp gắp nướng LÁ NHÀU
Nhộng ong là món ăn ưa thích của đồng bào Nam Bộ, nhất là những lúc gặp bạn hiền "chén anh chén chú". Thấy được tổ ong, chờ bạn đến chơi rồi cùng nhau đi bắt về nhậu. Ong có nhiều ở những vùng ngập mặn, rừng tràm, đước...

Một số ong ngoài thiên nhiên, bà con đặt kèo lấy mật và từ đó nhộng ong được chế biến ra nhiều món như cháo nhộng ong, nhộng xào khóm, nhộng trộn bưởi, nhộng gói lá mướp... nhưng món ngon được bà con ưa thích vẫn là nhộng ong vò vẽ kẹp gắp nướng lá nhàu.
Nhộng ong vò vẽ rất béo, ngon và bùi. Ong vò vẽ nổi tiếng là nọc rất độc, khi châm vào người gây sốt, sưng đau có khi đến 2-3 ngày rất khó chịu. Nếu bị đốt nhiều mũi có thể tử vong.

Ong vò vẽ có lối ra vào tổ chỉ có một lỗ duy nhất nên dễ chế ngự. Dùng nùi giẻ có tẩm dầu lửa quấn vào cây sào chờ đêm tối đưa nhanh đầu lửa vào trong miệng tổ ong, ong lớp chết cháy, lớp chết ngộp.

Bắt được tổ ong, lấy từng con nhộng từ tàn ong ra, trụng vào nước sôi cho chúng săn lại, rút lấy chất dơ màu đen trong ruột chúng. Lấy nhộng gói vào lá nhàu, mỗi gói chừng 10 con rồi kẹp gắp nướng cùng lửa than.
Nước chấm rất dân dã, muối tiêu chanh hay nước mắm ớt. Khi nhộng chín bốc khói thơm lừng, cho một miếng vào miệng từ tốn nhai. Sau tiếng "bụp" trong miệng, sữa nhộng ong bể ra, chất béo, ngọt, bùi hòa quyện cùng hương lá nhàu, chua cay mặn của muối tiêu chanh, tất cả thấm tan đầu lưỡi. Hương vị không chê vào đâu được, nghĩ đến là thấy thòm thèm .

CƠM TẤM













Theo lời kể của bác Năm chuyên bán cơm tấm cũng là mẹ người ban thân hồi tiểu học. Cơm tấm có lẽ bắt nguồn từ sự cân kiệm, chắt chiu cố cựu của các bà mẹ quê ... Dù ruộng đồng miền Nam được mệnh danh là vựa lúa gạo, từ hột lúa qua bao công vất vả đến tay các bà mẹ không bỏ phí đi đâu chút nào. Lúa bỏ vào cối giã ra vỏ trấu dùng để chụm lửa, ủ chuồng trâu bò, đến lượt vỏ cám để nuôi heo, gà...
Cứ nghe lời kể của người vợ hiền sau mùa gặt thu được mấy nong thóc lúa ...

Năm nong đầy em xay em giã
Trấu ủ phân cám bã nuôi heo
Sang năm lúa tốt tiền nhiều
Em đem đóng thuế đóng sưu cho chàng

qua các công đoạn này hột gạo trắng được hình thành với nhiều hạt đã bị bể vụn tuy không quá nhỏ để lẫn vào bụi cám nhưng nếu để lẫn vào gạo thì sẽ làm mất giá thành, họ lại sàng sảy để loại ra đám tấm vụn này. Bán thì không được giá cao, họ để ăn trong nhà và chê' biến cho ngon miệng trong các bữa mươn công thợ cấy gặt

Trúng phong chỉ muối chấm gừng
Mối tình tấm mẳn xin đừng phụ nhau

Thế rồi thời đại kỹ nghệ đã làm bớt đi phần nào vất vả, lúa được chở đến các nhà máy xay lúa, còn gọi là nhà máy chà. Chẳng tốn bao công sức mà trấu ra một nơi, cám ra một nẻo, hột gao trắng tinh chảy vào bao, và hạt gạo tấm còn lại một bên cũng được đóng bao bán chỉ nửa giá gạo nguyên, thì mấy sạp bán cơm tấm càng ngày càng nhiều, cạnh các nhà máy chà lúc nào cũng tấp nập người ra kẻ vào khiêng vác, kéo chở lúa đến gạo đi, trong các lồng chợ. Khách ăn được bữa cơm ngon lành, giá nào cũng được no lòng mà còn được mang tiếng đi ăn ... quán. Rồi cơm tấm tràn về phố chợ cho những người lao động ăn sáng thay xôi, ăn trưa đổi bữa cho dĩa cơm bình dân đơn điệu... Vì cơm tấm có chén nước mắm hơi chua lại dịu ngọt pha vị ớt cay nồng, thơm bùi mùi mỡ hành thính gao rang của bì, mặn mòi vị chả đúc và thơm ngậy rẻ sườn ướp nướng đang vàng ruộm, tươm khói trên vỉ lò than liu rịu ... và hàng nào dù trời nắng vẫn để sẵn 1 bình trà thiệt to, ai muốn uông bao nhiêu tự rót
Cơm tấm hơi khó nấu, phải nấu hơi ráo, các hạt cơm dù gạo mới dẻo vẫn phải nấu sao cho đừng dính vào nhau, lác đác rơi rớt như ... định mạng từ nhà máy chà phải ly tán nhau dù chung một hôt thì khi chan nước mắm mới thiệt thấm tháp. Cơm thường có 3 món bì, sườn, chả. Bì làm từ thịt ướp gia vị, ram, cắt sợi trộn với sợi bì xắt thiệt nhiễn và thính gạo rang xay nhừ ... Cái hồn của dĩa cơm tấm là ở đây, thiếu bì miếng cơm tấm trở nên lạc lõng ...Đúng sườn nương phải là sườn non từng rẻ, thịt bọc lớp mỏng quanh rẻ xương sườn chớ không phải miếng thịt bự cỡ lòng bàn tay dính chút xíu xương để gọi là sườn ... Chả đúc làm từ thịt heo bầm nhuyễn gia vị, hột vit, nấm mèo, bún tàu rồi đem chưng/hâ'p cho chín xong nướng lại cho thơm lừng lối xóm. Chả thường phải có chút mắm lóc, kẹt lắm thì tôm khô, nhưng hầu như không thấy nữa vị mắm đậm đà trong miếng chả.
Sau này cơm tấm lên chân, được bày bán trong các nhà hàng sang cả, chế ra đủ món. Cơm trắng tươi ngát mùi gạo thơm, không còn dĩa cơm màu ngà ngà mang chút hơi của cám.
Bác Năm cơm tấm là mẹ đứa bạn thân từ hồi tiểu học, bác mở sạp cơm tấm đầu con hẻm phụ đồng lương ít ỏi của bác trai nuôi bầy con, thương con bác thương luôn ... bạn của con, "đám khách" tụi tôi được bác chiếu cố những dìa cơm đặc biệt, dĩa của tôi lúc nào cũng nhiều bì. Tuổi nhỏ ngu ngơ thấy chiều là thích đâu biết phần lời của bác bị hụt hao... Còn quảng cáo giới thiệu lung tung nữa ... thời chiến bom đạn vô tình, bạn tôi mất cha ... Bác Năm oằn thêm gánh nặng thay chồng lo toan tất cả. Sạp cơm tấm buổi sáng có thêm mớ bánh tét, nồi sữa đậu nành nghi ngút khói ...
Rồi 30 tháng tư bác lại càng héo hắt lo khi mà những khách hàng của bác ngày càng nghèo khó, bác không nỡ bới cho họ dĩa cơm vơi để có chút lời vì trông nó hiu hắt quá lại thấy tội người khách ... không no được nửa bụng. Thời buổi gì mà cả ngày lây lất kiếm sống đến bữa cơm tối cũng ăn đại ngoài đường, nửa khuya mới về đến nhà. Bác lại nấu cơm bán tối, thêm nồi cháo trắng cá kho ... Không biết bác ngủ một đêm mấy tiếng... vậy mà có dịp gặp lại bác vẫn cười nhẹ nhàng và bắt ngồi xuống ăn 1 chút gì đó trong quán mà ... không chịu lấy tiền (ngày xưa thì bán rẻ bây giờ cho không)
Cuộc sống đẩy đưa, xô dạt tôi đã không ghé thăm bác như xưa, rồi tất tưởi ra đi ...
Tình cờ nghe tin bạn tôi vừa giỗ mãn tang mẹ, lòng chùng xuống như chìm trong mưa dầm nước đọng vũng sâu ... những người mẹ với từng gánh hàng rong, quán sạp bên đường, một vai gáng cả giang sơn, thời chiến khổ một, thanh bình khổ gấp ba.

hahaha..sao lúc nào anh hột cafe cũng tíu lâm hết quậy? Lòng đây là lòng thành đó!